معنای واقعی استعاذه
🔷 آیت الله جوادی آملی:
💠نباید بگوید: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
💠سمیع الدعا نه یعنی دعای ما را میشنود….
🔹 این جنگ تحمیلی بود میگفتند اگر آژیر خطر را شنیدید به پناهگاه بروید. این در پناهگاه بروید، معنای آن این است که در خیابان بایستید بگویید که من میخواهم به پناهگاه بروم؛ این استعاذه نیست و این پناهگاه رفتن نیست؛ اگر آژیر خطر را شنید فوراً باید پناهگاه برود.
🔹 اگر کسی گرفتار وسوسه شد، نباید بگوید: «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» این البته ذکر است و ثواب دارد؛ ولی این پناهگاه رفتن نیست، این مثل آن است که وقتی آژیر خطر را شنید، در خیابان ایستاده میگوید من میخواهم به پناهگاه بروم؛ این مشکل را حلّ نمیکند. با ناله به طرف انابه بدوید: ﴿وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ﴾ نه «قل اعوذ بالله من الشیطان الرجیم»
🔹 «استعاذه» یعنی پناه برد، نه گفت من میخواهم پناهگاه بروم. فرمود من این آیه را به شما گفتم که پناهگاه بروید، پناهگاه هم دم دست شما بود، بگویید «یا الله» او «سَرِیعَ الْإِجَابَة» است، او ﴿سَمیعُ الدُّعاء﴾ است.
🔹 ﴿سَمیعُ﴾در قرآن به دو معناست؛ در اعتبارات عقلایی و در محاورات هم همینطور است: ما یک سمع فیزیکی داریم که انسان آهنگها و صداها را میشنود «و الله بکلّ شیء سمیع»؛ یک وقت است ﴿سَمیعُ الدُّعاء﴾؛ یعنی گوش به حرف داعی میدهد. ما هم در محاورات همین حرف را میزنیم، میگوییم فلان کس حرف ما را گوش میدهد، فلان آقا حرف ما را گوش نمیدهد، نه اینکه از نظر فیزیکی نمیشنود، بلکه یعنی ترتیب اثر نمیدهد.
🔹 خدا ﴿سَمیعُ الدُّعاء﴾ است، نه یعنی دعای ما را میشنود، یعنی در دعا ترتیب اثر میدهد وگرنه خدا «سمیع الغیبة و الکذب» هم هست. میگوییم: ﴿إِنَّکَ سَمیعُ الدُّعاءِ﴾خدایا! تو دعای داعی را میشنوی و ترتیب اثر میدهی. وقتی انسان بگوید «یا الله»! همانجا پناهگاه اوست، این «التجاء» پناهگاه اوست.
📚 { #تفسیر_سوره_ق 95/09/29}